1. Merupakan keperluan utama dalam pembentukan tamadun

2. Agama ialah suatu kepercayaan atau ajaran yang dianut oleh seseorang

3. Merupakan pedoman untuk membimbing manusia ke arah kehidupan yang sempurna

4. Maka lahirlah agama dan ajaran yang memenuhi keperluan manusia:

• Agama Hindu dan kemudiannya Buddha (India)
• Confucianisme dan Taoisme (China)
• Kristian (Palestin)
• Pada tahun 610 M., lahirlah agama Islam (Makkah)

Agama Hindu

1. Perkataan Hindu awalnya digunakan untuk merujuk masyarakat yang tinggal di Sungai Sindhu (Indus)

2. Sering dikatakan telah muncul zaman tamadun Indus lagi

3. Struktur agama agama ini semakin jelas pada Zaman Vedik terutamanya apabila wujud kitab suci Veda yang menjadi kitab kepada agama ini

4. Agama ini percaya bahawa Tuhan mempunyai 3 fungsi utama:

• Mencipta (Brahman)
• Memelihara (Vishnu)
• Membinasa (Siva)

5. Agama ini mempunyai 6 aliran:

• Saivisme
• Vaishnavisme
• Saktham
• Ganapathyam
• Kaumaram
• Saura

6. Sejak zaman empayar Maurya (320-181 S.M), agama ini menjadi agama penting dan memaparkan dominasi golongan Brahmin

7. Namun, agama ini menerima saingan daripada agama Buddha terutamanya zaman pemerintahan Chandragupta Maurya dan Asoka

8. Kegemilangan agama muncul pada masa empayar Gupta (320-520 M.)

9. Penganutnya percaya Hukum Karma (kelakuan manusia semasa hidup dan kelahiran semula selepas mati)

10. Kelahiran semula adalah bergantung pada Karma

11. Tujuan hidup adalah untuk mencapai Moksya (kebebasan mutlak) maka sesiapa yang mencapai tahap ini akan bersatu dengan Tuhan dan tidak akan lahir lagi ke dunia

12. Seseorang perlulah berbuat baik semasa hidupnya agar mencapai Moksya

Agama Buddha

1. Diasaskan oleh Siddharta Gautama dikenali oleh penganutnya sebagai Buddha

2. Kemunculan agama ini dirujuk sebagai satu penentangan golongan Ksyatria terhadap dominasi Brahmin dalam soal agama dan kehidupan

3. Sistem kasta dianggap menjadikan masyarakat tidak teratur dan memberikan kesedaran kepada Gautama Buddha untuk mencari kebenaran

• Gautama Buddha menemui kebenaran sewaktu bertapak di bawah pokok bodhi di sebuah kampung bernama Uruveda
• Kebenaran ditemui oleh gautama dianggap atau dipercayai akan melepaskan diri manusia daripada kesengsaraan

4. Antara asas ajaran Buddha termasuklah 4 kebenaran mulia yang dapat dicapai melalui 8 jalan

5. Mencapai kegemilangan pada zaman pemerintahan Asoka yang pada zaman ini Buddha bukan sahaja menjadi agama rasmi kerajaan Maurya tetapi mengalami perkembangan yang pesat kesan daripada dasar penghantaran mubaligh ke luar negara

6. Agama ini diterima dengan baik di Tibet, Sri Lanka, negeri Asia Tenggara dan China

7. Menggunakan bahasa Pali dan kitab Tripitaka sebagai kitab suci:

• Menggandungi Sutta Pitaka, Vinaya, Pitaka dan Abhidhamma Pitaka

Agama Kristian

1. Diasaskan oleh Jesus Christ yang berasal dari Jerusalem

2. Tarikh 25 Disember dianggap sebagai tarikh lahir Jesus dan diraikan setiap tahun oleh penganutnya sebagai Hari Natal

3. Old Testament dan New Testament merupakan 2 kitab suci dalam agama Kristian dan dikenali sebagai Bible

4. Dalam proses perkembangannya di Eropah, penganut agama ini terpaksa mengharungi pelbagai halangan dan rintangan termasuk tentangan daripada pemerintah Rom sendiri

5. Akhirnya agama ini telah berjaya bertapak dengan kukuh dan mempunyai pengikut yang ramai di Eropah

6. Majoriti ahli masyarakat Eropah sebelum kedatangan agama Kristian merupakan pagan

7. Agama kristian mula mendapat tempat di Eropah pada Zaman Rom semasa pemerintahan Constantine tahun 280-337 S.M

8. Constantine telah mengiktiraf agama Kristian sebagai salah satu ajaran yang bebas untuk dipraktikkan oleh masyarakat Rom selain Pagan

• Individu yang terlibat dengan perancangan dan kegiatan agama, mereka akan dikecualikan daripada dikenakan kerja berat
• Hari Ahad dikhaskan sebagai hari melakukan sebarang aktiviti agama yang berkaitan

9. Agama Kristian terus subur pada zaman Rom hingga dikenali sebagai Empayar Kristian

10. Keruntuhan empayar Rom (Barat) pada lewat abad ke-5 M. tidak membawa maksud agama ini lenyap ditelan zaman, sebaliknya agama Kristian mengukuhkan kedudukannya dalam kerangka kehidupan sosial, ekonomi dan politik pada zaman pertengahan Eropah

Agama Islam

1. Diwahyukan oleh Allah s.w.t kepada Nabi Muhammad s.a.w pada 6 Ogos 610 M. bersamaan 17 Ramadhan melalui malaikat Jibril di Gua Hira

2. Dalam proses penyebaran Islam berlaku tentangan daripada orang Quraisy Makkah

3. Untuk melindungi Islam, Nabi Muhammad menerima jemputan untuk berhijrah ke Madinah pada 12 September 622 M. bersamaan 1 Rabiulawal

4. Bermula di Madinah, Islam mendapat tapak baru untuk berkembang

5. Selepas itu, Islam telah disebarkan di Tanah Arab dan keseluruh dunia

6. Dua teras dalam agama Islam:

• Akidah: Keyakinan seluruh jiwa terhadap keesaan Allah
• Syariah: Undang-undang yang terkandung dalam al-Quran dan al-Sunnah (hadis) yang menjadi petunjuk kepada umat Islam

7. Orang Islam wajib meyakini Rukun Iman dan Rukun Islam

8. Akidah dan syariah menjadi sumber atau pencetus kepada tamadun Islam

Confucianisme

1. Diasaskan oleh Confucius

2. Masyarakat China menjadikan ajaran ini sebagai kepercayaan dan tokoh Confucius disembah sebagai salah satu dewa penting masyarakat China

3. Ajaran ini menekankan prinsip moral yang tinggi:

• Perikemanusiaan (ren)
• Kesusilaan (li)
• Ketaatan kepada ibu bapa (xiao)

4. Untuk mencapai ketinggian moral ini, seseorang haruslah mendapat pendidikan

5. Prinsip moral ini harus dipertegaskan kepada semua lapisan masyarakat

Taoisme

1. Ajaran lain dalam tamadun China

2. Muncul agak lewat berbanding dengan ajaran Confucius

3. Pengasas ajaran ini ialah Lao Tze

Kembali ke Bab 2 Tingkatan 4 Sejarah
(Peningkatan Tamadun)